tôi iêu tiếng V+, tiếng muôn đời từ hang động chun ra ... V+ xài chữ Mỹ .. bài năm ngoái từ YH360

.
.


.
.
.

nhân tiện bài trước, nói về V+ dịch tiếng đế guốc Mỹ ra tiếng V+, nay nhớ có bài cũ, tháng 5, 08, về chuyện V+ dịch chữ VN ra chữ Mỹ, ngược lại cho đủ bộ luôn. Bài cũ ở YH360, năm ngoái:

Viện Đại Học Kiến Trúc .. dịch thuật kiểu VC .. Architecture University ???

Chuyện dịch thuật ra tiếng Anh một cách thiếu xót, nông cạn.
.
Mấy ngày nay gần đại hội KT Tampa, tôi theo dõi chuyện trường Kiến Trúc bây giờ tại VN, và thấy chuyện buồn cười:

trường Đại Học kiến Trúc tại Hà Nội, đuợc làm chữ đồng gắn trên tường, dịch ra tiếng Anh là:

HN Architectural University

Còn SG là:

HCM Architecture University

Tôi không hiểu khi tuị ngoại quốc nhìn mấy giòng chữ đó nghĩ gí. Ngôn ngữ có định luật và không có định luật, tùy chữ, tùy nghiã. Như tiếng Anh, Pháp, Tầu, chỉ có Tao, Mày, I and You .. còn dịch ra chữ VN thì dài lê thê, anh, chị mày tao ông bà chú bác .. đâu phải dịch ra từ dictionary, tự điển mà dịch như là “Thọ Xương Chicken Soup” “ canh gà Thọ Xương”
.
Kiến Trúc là: Architecture, Đại Học là: University. Thực sự University là Viện Đại Học mới đúng, gồm có nhiều phân khoa, nhiều trường đại học khác chuyên môn. Có nhiều chữ, tiếng Việt không có để chuyển nghĩa đầy đủ ra tiếng Anh và ngược lai.

Tui nhìn lại giấy tờ dịch lại tiếng Anh, ngày xưa, khi đi du học, và khi xin vào học trường Mỹ để kiểm chứng lại, thì bây giờ không thấy có dùng chữ Phân Khoa.
.
Viện Đai Học Saigon, có khoảng 40 ngàn sinh viên, chia ra nhiều Phân Khoa, Luật Khoa, Văn Khoa, Y Khoa, Nha Khoa, Dược Khoa, hay các trường chuyên môn khác như Phân Khoa Kiến Trúc, Cao Đẳng Kỹ Thuật, Nông Lâm Súc .. vân vân ..
.
Chữ Phân Khoa ở đây là Faculty, cho nên Trường Đại Học Kiến Trúc dịch ra tiếng Anh, theo hệ thống Viện Đại Học là như vầy:

Saigon University or University of Saigon
Faculty of Architecture
Faculty of Medicine
Faculty of Law
…
chứ không đè chữ Đại Học ra dịch lại lần nữa: bên trên có University of Saigon, dưới lại có Architecture University. tại chữ VN chỉ có Đại Học, rồi to hơn là Viện Đại Học. Tiếng VN thì theo nghĩa VN, khi chuyển qua tiếng Anh thì phải theo tổ chức Đại Học của Anh, Mỹ thì mới đúng nghĩa và vị trí, để cho người Anh Mỹ hiểu tương đương theo hệ thống của họ.
.
University, tiếng Anh, tiếng Việt là Viện Đại Học, có nhiều Phân Khoa, hay là College, College of Arts, College of Sciene.. hay nhỏ hơn là Phân Khoa, Faculty .. hay là School, School of Law, School of Medicine, School of Nursing …
.
Còn nhỏ hơn, không có đủ nghành, thì gọi là College, vài ngàn students. Một College thì nhỏ hơn, có thể gọi là Đại Học, còn University có đủ ngành, có vài college trong đó như Arts, Science, rồi School vân vân thì gọi là Viện Đại Học, như Viện Đại Học Saigon, Huế, Cần Thơ.
.
Tiêng Mỹ, nhỏ bé gì gọi là student hết, VN chia ra, học sinh, sinh viên .. cho nên khi dịch thuật, phải hiểu thêm cả tổ chức nơi tiếng được dịch nữa thì mơí đúng, chính xác và tương đương. Cho nên, Mỹ viết: Elementary Sudents, kindergartens used to cry at school, dịch ra tiếng Việt là: học sinh tiểu học, mẫu giáo hay khóc trong trường .... student cũng là sinh viên, đâu có thể dịch là: sinh viên tiểu học, sinh viên mẫu giáo hay khóc nhẻ ... cho nên chữ VN chi có một chữ Đại Học, đâu dịch University một các bừa bãi như vầy: Havard University has Architecture University ... đúng là đỉnh cao trí tuệ có khác người ..


.

.

.
kts Gái Ngoan và univẹt si ty Kiến Trúc
.

Trường Đại Học Kiến Trúc, thuộc Viện Đại Học Saigon, khi dịch văn bằng ra để xin du học, hay xếp tương đương ra để đi học lại ở Mỹ như sau, thì Mỹ mới hiểu:

1./ Faculty of Architecture .. hay .. Architecture Faculty
University of Saigon

2./ School of Architecture .. hay .. Architecture School
University of Saigon

Thành ra, tự nhiên dịch : Architecture University là chẳng hiểu gì hết, chứng tỏ cái ngu đầu tiên của mình. University là phải có nhiều ngành học hoàn toàn khác nhau, trường chuyên môn, không liên hệ, University trải rộng, có rất nhiều trường, như thành phố nhỏ, campus, chứ không phải một trường duy nhất, chỉ có dậy kiến trúc, và liên hệ.

.
có một ngành học, thì gọi là School, trường, hay Faculty là Phân Khoa.
.
Graduate School of Design, Havard University
School of Architecture and Allied Arts, University of Oregon
.
dịch như vậy qua tiếng Anh thì mới tương xứng. Còn tiếng VN dùng sao cũng được cho VN.
.
cho nên Trường Đại Học Kiến Trúc là Phân Khoa, Faculty, đúng đầu là Khoa Trường. Viện Đại Học Sagon, là University, đứng đầu là Viện Trưởng, hay vị thế khác nhau rõ ràng về số lượng và vị trí quan trọng .
.
Tiềng Việt trong hai trường hợp trên chỉ có chữ Đại Học, nhưng không thể dịch ra tiêng Mỹ là University cho cả hai trường hợp.
.
Tóm lại:
University: Viện Đại Học
College: Đại Học
Faculty, School: Đại Học, Phân Khoa, trường