bài 2: tác phẩm kiến trúc đầu tiên của con người .. tiếp .. man's first shelter ..

.
.
Bài 2 .. tiếp: Kiến trúc đầu tiên của con người.

.
Theo Loài người rời Mongolia, Mông Cổ, đi sang Tây bá lợi Á, Siberia, sang Alaska, North Pole, Bắc Cực, đi xuống China, Trung Hoa, xuống SE Asia, Đông nam Á, Nam Dương, Indonesia, Borneo, Papa Guina, Tân Ghi Nê ... rồi xuống Australia Úc Châu .. rồi Nam Cực, South Pole, thì cách biển lạnh quá không tới nổi.
Tới Bắc Cực, nhà của người Eskimo, cũng vẩn giống cái Yurt của Mongogolia,vì chỉ có đá, tuyết nén, và chì có mầu xanh da trời, mầu trắng .. và nhìn mặt trời, nhìn mặt trăng tròn. cái Igloo, thành vòm cầu bằng đá, trên tường vòng tròn, có cái lỗ chui vào ra, giống như hang của gấu trắng bắc cực. Lỗ này thấp cho gió lạnh không tạt vào, che cái mền thú thành cửa, nhỏ cho tuyết thổi lấp thì đào ra cũng dễ. Tưởng ttượng, chui ra tuyết ngập trắng xóa, gió lạnh gào thét .. hi hi chắc lại chui vô ôm ai đó ngủ tiếp cho ấm, trừ khi hết đồ ăn .. đói qúa thì bò đi.
Đời sống khắc nghiệt như vậy, mà óc người Eskimo khởi thủy giỏi toán, giỏi hình học họa hình, geometry descriptive, cắt đá tuyết ra hình học, có góc độ, xếp lên thành vòm, chuyền sức xuống đất, không cột, không đà, chỉ có tuyết ... hi chắc bị xập nhiều lần lắm, đào tuyết chui ra, làm lại.
.
.
.

.
.
Đi tiếp xuống Canada, tới bắc Mỹ, nhà nguyên thủy của con người nay thành dân da đỏ, mà Christopher Columbus đặt tên gọi lộn là Indian, người Ấn Độ, vì ông ta tưởng là đi đến được Ấn. Nhà người da đỏ nguyên thủy vẫn là từ hình tròn ra, cáí Tipi, lều da đỏ sau này, có giống vòm cầu Eskimo nay trở nên nhọn hoắt, vì dùng cây khung bên trong.
Vẫn hình tròn, từ mặt trời, mặt trăng, hoa hướng dương mà ra, Tipi lợp bằng da thú, gỡ ra, di chuyển khi đi săn bò rừng, Bison rất dễ dàng. Khi người da đỏ, định cư thành làng, thì nhà bằng cây, lợp cỏ hay vỏ cây, đa số cũng hình tròn, với mái chóp ở trên, tuy nhiên cũng có hình chữ nhật, bằng khung cây, cột hai đầu trên lại thành mái vòm. Còn lều Tipi, vẫn dùng khi đi ra sống lưu động bên ngoài làng cố định.
Tại sao, bây giờ nơi nhiều rừng, nhiều thân cây thằng, đất đá, mà nhà thông dụng người da đỏ nguyên thủy vẫn mang hình tròn từ Phi Châu qua ... chắc tại truyền từ đời này qua đời khác.
Đi sâu hơn xuống Trung Mỹ, Nam Mỹ, South America, người da đỏ thay đổi theo khí hậu, tuy nhiên, nhà nguyên thủy vẫn là hình tròn, vòm cầu cao hoặc thấp, bằng đất hay cây cỏ. Rồi sau, văn minh hơn thành đền đài của đế quốc Inca .. có khoa học, thiên văn học, trăng sao, và toán học, đo đạc, định hướng ra đền đài bằng đá to lớn hùng vĩ ..
còn tiếp qua bài 3...
.
.

.
.

.
.
hình trên từ cuốn sách American Shelter của Lester Walker.
.
.

.
.

.
.