bamboo frame bicycle ... khung xe đạp bằng tre .

  .
.
bamboo frame bicycle ... khung xe đạp bằng tre .
.

.
Từ những bài về mối tre, cho thấy một loại mối nối với kỹ thuật mới, cho ra sức chịu đựng cao nhất, chịu thử thách khi di động khác nhau, đó là mối nối tre của khung xe đạp. Cho nên bài này nói thêm về những khung tre đạp bằng tre, từ giản dị tới phức tạp, làm tại Mỹ do người sáng tạo ra là Craig Calfee ở Mỹ, cho tới được làm tại nơi nghèo, lạc hậu Ghana, Africa.
Từ kỹ thuật mới nhất của carbon composite frame, chuyển qua dùng kỹ thuật này nối tre lại, bằng các sợi thiên nhiên hay nhân tạo carbon fiber, cùng với keo tổng hợp, epoxy, resin, quấn chung quanh mối nối tre, tạo ra mối nối chắc chắn, nhẹ, giản dị. Hình thù mối nối có thể từ giản dị thô sơ cho đến cầu kỳ y như một tác phẩm nghệ thuật đòi hỏi. Một thí dụ cho thấy, ứng nghiệm từ những lãnh vục khác, được dùng vào việc nối những thân tre lại, chịu những sức cơ động, chuyển động cao một cách dễ dàng.
.
.
.

.
.
duongtiman, duongtiden, tmddesign, bamboo bicycle, bamboo joints .
.

tre ghép, tre ép ... laminated bamboo

  .
.
tre ghép, tre ép ... laminated bamboo
.

.
Laminated bamboo products include floor, counter top and structural elements as beams, columns. Put together many small strips of bamboo, mixing with glue, resin, then compress all together, a block of bamboo with dimensional size, it could be used as a lock of timber for construction or just for any art object, sink or any household product.
.
.
Cách gỗ ghép dán keo đã được ứng dụng nhiều năm qua tại Mỹ, dùng để ghép các đà cây với kích thước lớn, hoăc hình cong, sau này vì gỗ khan hiếm hơn, nhiều kỹ thuật dùng gỗ vụn, gỗ xay tử các thân cây nhỏ ra, ghép lại không theo một chiều nào (OSB, LVL) để ép với keo cho ra đà cột, theo kích thước sẵn, sau khi hoàn tất sẽ không bị cong, rút kích thước hay nứt như các cây gỗ thiên nhiên bị nứt theo xớ cây.
Ứng dụng này, bây giờ được ứng dụng qua ghép tre, ép dán keo thành đà cột bằng tre có kích thước vunôg vắn như gỗ. Keo sẽ có hai loại, không thấm nước để dùng những nơi ẩm thấp hay ra ngoài trời, keo thường ở các nơi kín nước. Tuy nhiên dùng số lượng keo nhiều, nhiều năng lượng sản xuất và công chẻ tre sẽ nhiều hơn trong sản xuất so sánh với loại cây gỗ ép, chỉ dùng vụn cây khi xẻ ván gỗ ra dùng lại. Giá nguyên liệu, giá nhân công, và sự tác hại của số lượng keo hóa học sẽ được cân nhắc khi lựa chọn giữa gỗ cây dán ghép hay tre ghép dán tại thị trường Mỹ sau này, nếu tre ghép cho kiến tạo được công nhận, cho dùng.
Dùng sàn tre ép dán, cũng nên chú ý đến lượng keo hóa học, vì dùng khá nhiều keo dán, cách hoàn tất lớp vẹc ni bóng, khi vào trong nội thất, sẽ từ từ tỏa hơi hoá học ra theo thời gian, hiên tuợng này gọi là off gas, tức là vật liệu mang nhiều chất hóa học sẽ tỏa hơi ra, và nhất là khi cháy sẽ ra khói hoá chất độc hại làm ảnh hưởng đến sức khỏe con người.
Dùng tre ép dán, nên thử nghiệm đốt cháy coi khói độc đến mức nào, thử coi những thành phần keo khi dính vào tay trẻ nhỏ, vào miệng độc hại như thế nào, những chậu tre dán, tô tre dán, chậu rửa mặt, các chất keo thấm ra đồ ăn và nước như thế nào. Nói chung nên nghĩ xa hơn đến sự an toàn sức khoẻ khi xử dụng tre dán ép để tìm ra một công thức keo dán an toàn. Ngoài ra khi các vật liệu có keo này bị tiêu hủy trong lòng đất như thế nào, tre khi mục nát tự ủy hoại sẽ cho ra hơi thán khí, còn keo thì nằm trong lòng đất bao nhiêu lâu mới tan rã?
.
.

.
.

.
.

.
.
bridge construction with sectional laminated bamboo beams in Hunan, China.
.
cầu với đà tre ghép dán đang được xây dựng tại Hunan, China.
.
.

.
.

sectional bamboo beams under bridge
.
Những đà tre ghép, dưới gầm cầu, tre đan lưới mắt vuông, ép dán với keo, thành đà có kích thước hình học. Cầu khánh thành tháng 10 - 08, Hunan, China.
.
.
duongtiman, duongtiden, tmddesign, bamboo laminated. bamboo structure .
.

bamboo joints all the way to carbon fiber resin epoxy joint ... những mối nối tre

  .
.
bamboo joints all the way to carbon fiber resin epoxy joint ... những mối nối tre
.

.
Now we have many samples of bamboo join, from the basic simple bamboo split lashing, twine, any kind of robe, cord, metal screws, nut-bolts, metal connector and epoxy resin carbon composite fiber ... and who know what kind of joints we will invent in the future. Some joints are for research purposes, experiment reasons, some are in used because they are so cheap and simple.
Look at them, thinking of them, we are waiting for your ideas, using bamboo, reducing the carbon foot print, reducing the energy uses where we could avoid them ... and for the fun of using bamboo.
.
.

.
.
Tổng kết đã trình bầy rất nhiều mối nối, từ đơn giản đến phức tạp, từ mối nối bằng lạt tre, lạt mây, dây thừng, đủ lọai dây, kim khí, ny lông, đền những nối bằng đinh ốc, bù long, tới những mối nối tiền chế kim lọai. Từ rẻ tiền dễ làm, sẵn có tại địa phương cho đến nối mắc tiền, phức tạp, nhập từ nơi khác đến.
Mối nối tre từ cổ truyền ngàn xưa, cho đến hiện đại ngày nay dùng epoxy, resin, carbon composite fiber resin, càng ngày khoa học cho ra thêm những keo dán mỏng đầy sức chịu đụng cao. Khung xe đạp bằng tre với những mối nối do phát minh mới nhất, cho thấy sự rộng rãi, nhiều ứng dụng, nhiều phương pháp khác nhau để nối tre lại với nhau. Ngoài ra, còn chờ thêm sự sáng tạo đến từ mọi nơi, làm cho tre trở nên phong phú trong đời sống của chúng ta.
Tre, một vật liệu đến từ thiên nhiên, không dùng năng lương cao, không để lại dấu chân thán khí nhiều, thân thiện với môi trường sống, càng ngày, càng đem đến thêm những cách ứng dụng tre mới, làm cho đời sống tốt đẹp hơn.

Hãy nhìn, tham khảo những mối nối đang được dùng, suy nghĩ và đóng góp thêm. Mọi người đang chở đóng góp của bạn. Theo thời gian, tre mọc đi và mọc lại, sự hiểu biết kiến thức cách dùng tre sẽ thêm phong phú, sẽ làm xanh lại trái đất của chúng ta.
.
.


.
.

.
.

.
.
duongtiman, duongtiden, tmddesign, tmd bamboo, bamboo joints, bamboo construction .
.

bamboo joints cont.. mối nối tre tiếp tục

  .
.
bamboo joints cont.. mối nối tre tiếp tục
.

.
vẫn còn nhiều mối nối tre
.
.

.
.

.
.

.
.
duongtiman, duongtiden, tmddesign, bamboo joints, bamboo structure.
.

Thanksgiving eve ... what do I need to thank for ... cám ơn cái gì đây ???

I thank myself ... very selfish ..!!!

bamboo joint pictures... mối nối tre .. tiếp

  .
.
bamboo joint pictures... mối nối tre .. tiếp
.

.
Đây là những mối nối tre từ nhiều nơi trên thế giới, từng loại tre, to nhỏ khác nhau. Mỗi địa phương, mỗi công trình đều khác nhau, nên những mối nối tre cũng cần thay đổi cho thích hợp. Từ giản dị đến phức tạp, từ dây xiết cho tới khung sắt, bù long, từ ít cho tới nhiều tiền .. tuỳ nghi mà xử dụng. Mỗi công trình khi hoàn tất xong, sẽ cho ra nhiều kinh nghiệm để thay đổi kỹ thuật của mối nối trên công trình tre mới.
Đằng sau mỗi công trình, mối nối được làm như vậy là do một lý do nào đó, có thể là do luật lệ đòi hỏi, hay tình trạng kinh tế mỗi nơi mỗi khác. Có nơi giá nhân công qúa cao hơn vật liệu, cần làm nhanh. Có nơi vật liệu mắc hơn nhân công, có thể làm lâu chút để tiết kiệm vật liệu mắc. Có nơi làm mối nối dưới đất rồi dùng máy nâng dựng lên, có nơi làm mối nối trên cao, không có mấy điểm tựa, khó khăn hơn.
Nên nhìn những mối nối, đừng so sánh, định giá một cách vội vàng theo chù quan hay một lý do gì đó.
.
.

.
.

.
.
duongtmd, duongtiden, tmddesign, bamboo joints,
.
.

nhà lồng tre miệt vườn .. rural area bamboo arena

  .
.
nhà lồng tre miệt vườn .. rural area bamboo arena
.

.
Trước khi tiếp tục những mối nối của tre, hôm nay, có đồ án tre cho người nghèo, vùng nghèo, miệt vừơn, quê nghèo nhưng nhiều tình người và nhiều tre.
Hệ thống mái, gồm những vòm tre cong tự nhiên, kết hợp bằng vì kèo tre, nối tiếp từ cột bên dưới. Phần nền nặng trên mặt đất là những khối tường đất khung tre dầy và nặng. Chỗ nào cần bê tông cốt sắt, sẽ được dùng hạn chế, bê tông cốt tre sẽ tiếp tục ở những nơi thích hợp.
Phần mái vòm sẽ được kéo lên và gác đà của hai khối tháp, nhiều tầng, tường đất vách cốt tre, có những khung cột bê tông nơi cần thiết. Giữa mái chính và các mái phụ là các khoảng trống lấy ánh sáng và thông thoáng thiên nhiên.
.
.
.
.
.

.
.
Tre sẽ được dùng tối đa mọi chỗ kín nước dưới mái tre, tránh mưa và trực tiếp dưới mặt trời. Hệ thống vì kèo lai từ tre qua bê tông cốt tre và kim loại, hybrid system, hệ thống kết hợp của ba vật liệu trên sẽ cho ra một kết hợp vững chãi đồng thời rẻ và dùng tối đa những vật liệu thiên nhiên từ địa phương. Sắt kim loại sẽ chỉ dùng những nơi cần thiết, dây sắt cable sẽ tăng sức chống chọi của tre, đồng thời giảm kích thước của các thành phần kiến tạo, nghĩa là dùng ít vật liệu hơn.
Vì kéo mái tre, dựa trên đường cong tự nhiên của tre, nối liên kết với đinh, dây sắt, bù long, ốc, dây cable sắt kéo cong tre, cho chịu sức ngược lại với trọng lượng mái. Phần thấp đáy của vì kèo tre, chuyển qua các cột, bọc thân tre bên ngoài làm khuôn đổ cột bê tông bên trong, cốt tre hoặc cốt sắt. tạo vững chắc, và mang trọng tâm nặng xuống đáy móng.
Dùng tre nhiều, có nhiều tại địa phương, cũng đồng nghĩa với địa phương phải săn sóc, tu bổ công trình tre đếu đặn, thay thế, kiểm soát mối mục, tẩm dưỡng, duy trì độ bền của tre. Địa phương sẽ hãnh diện với công trình mà họ được dự phần bảo quản, chống cháy.
Nơi quê mùa miệt vườn không có lẽ cứ phải quê mùa thiếu thốn tiện nghi hiện đại. Vật liệu quê mùa thiên nhiên sẵn có, thân thiện với môi trường sống, nhưng đường nét thì rất hiện đại, đúng mốc thời gian, thích thú cho bà con miệt vườn chung hưởng và gìn giữ. Ai đi qua, viếng thăm sẽ không bao giờ quên. Tre và đất nếu thực hiện được với kích thưóc lớn, cũng sẽ làm cho thế giới kính nể lắm.
.
.

.
.
Hình A và B: kết hợp làm cột đà giữa thân tre làm khuôn, cốt tre bên trong, cùng xi măng và đá, sự liên kết lai giống này (hybrid system) tổng hợp mỗi vật liệu được dùng theo tỉện lợi, đưa đến kết qủa chung là ít hao tốn, và đạt độ chịu đựng cần thiết. Thân tre làm khuôn được đóng chốt đũa tre, hay kim khí để vừa làm khuôn, vừa làm vỏ hoàn tất bên ngoài (không cần dỡ khuôn), cùng gia tăng sức chịu đựng của đà hay cột. Xi măng khi khô sẽ dính rất chặt, tuy nhiên khi còn ướt, cốt tre bên trong sẽ hút nước và nở ra, khi tre khô lại rút nhỏ lại làm cho độ dính giữa tre và xi măng bị giảm thiểu. Đìều này có thể giải quyết bằng cách bôi tẩm cốt tre, cho tre đừng hút nước của hồ ướt.
.
Hình C: vì kèo (truss) mái, là kết hợp giữa thân tre và dây cáp sắt, tăng sức trước khi cịu sức nặng của mái để giảm kích thước và vật liệu
.
Hình D: nếu cần, cột tre có thể là liên kết từ những thân tre nhỏ, làm ra một hệ thống cột lớn, ngoài ra tường đất nén với cốt tre bên trong cũng là hệ thống cột rẻ tiền, rất thiên nhiên. Khi đặt cột liên tiếp thi tạo ra một đoạn tường chịu đựng liên tục, cốt tre bên trong không lộra ngoài, sẽ được bền bỉ lâu dài.
.
.


.
.
Mỗi quận lỵ nhỏ, miền quê miền núi nhiều tre, nhiều đất, và nhiều lòng ước mơ, chúng ta, những người quê mùa, miệt vườn sẽ cùng nhau chung tay làm những nhà lồng tre, nơi có mái che rộng lớn, có chiều cao, nơi để bà con hội họp, sinh hoạt cộng đồng, giải trí ca nhạc, làm đám cưới, nơi mà những người dân quê sẽ tự hào là không có quê mùa chút nào về những kỹ thuật xây dựng. Cái nhà lồng tre vươn lên từ những mảnh vườn, mảnh rừng chung quanh ... xin mời các qúy vị miệt vườn tự xây lồng tre cho mình, tui xin kính tặng bà con cô bác lòng tình nguyện phác họa, tặng không cho bà con tui những phác họa miệt vườn cần thiết khác, chỉ có miệt vườn về vật liệu và tình người, còn kiến thức, kỹ thuật và mỹ thuật hì không có vườn chút nào hết... thế giới sẽ nể phục qúy vị miệt vườn, hiền lành, mộc mạc.
.
.
duongtiden, duongtiman, bamboo structure, tmddesign.
.

bamboo connection joints .. những mối nối, cách liên kết tre

Bắt đầu loạt bài về những mối nối của tre.
.
Tre mỗi nơi trên thế giới đều khác nhau về cấu tạo và kích thước to nhỏ. Nên cách xử dụng, nối ghép thay đổi tùy địa phương. Tuỳ theo chức năng của từng công trình tre mà dùng nối kết khác nhau. Ở đây, chỉ nói tổng quát cho thấy khái niệm, qua lịch sử, các cách dùng đã có từ lâu, giống như trình bầy các cách may khâu vải, các loại nút, các hình thức liên kết trong nghành may mặc, còn thì tùy theo loại quần áo, kiểu mẫu và giá trị , cùng cách vẽ kiểu mà dùng tất cả kỹ thuật liên kết sẵn có.
Những cách nối của tre, trình bầy ở đây trên khía cạnh tổng quát, kiến thức chung, tùy theo ứng dụng, tiện lợi kinh tế, có thực tế và hợp hoàn cảnh hay không, có hiện hữu, sẵn có tại từng địa phương hay không, suy nghĩ, lượng giá mà chọn lựa, mà áp dụng cho từng công trình tre riêng biệt, sao cho phù hợp.
.
Có hai hoại nối kết: dùng dây và dùng kim loại như đinh, bù long, ốc, và khung sắt nối. Tùy kích thước của thân tre, tùy công trình lâu dài hay cần tháo gỡ nhanh, điều kiện kinh tế mà xử dụng, chọn lựa.
Các loại tre rỗng, tiết diện nhỏ, và tạm thời, thì dây được xử dụng thích hợp, nhanh và rẻ tiền. Tuy nhiên đứng về mỹ thuật, dây sẽ hiện lên rất rõ, mỗi loại dây, lạt, dây thừng, dây nylông, dây dù, dây kim loại, dây kẽm, mỗi loại có ứng dụng và giá trị, tốt và xấu khác nhau.
Các loại tre, tiết diện to từ 5cm trở lên, vách tre dầy, tre đặc ruột, thì nối kết bằng kim loại, giản dị như đinh, ốc, bù long hay nhũng khung sắt tiền chế được áp dụng thuận tiện hơn, đảm bảo được sự tính toán, đồng nhất khi chịu lực.
Nối dây thì khó kiểm soát sự đồng nhất và hoàn thiện của nơi nối, tùy theo khả năng và điều kiện của người thợ lúc thời điểm đó, sự tốt xấu của mối dây khó kiểm soát được, và sau đó, khó có thể tu bổ căng siết thêm dễ dàng, mà phải làm lại. Khi cháy, mối nối dây dù, chỉ cần có hơi nóng tăng lên là có thể bị hủy hoại nhanh chóng, công trình có thể xập nhanh, trước khi tre bị cháy nhiều.
Nối bằng kim loại thì dễ dàng khi tính toán, sức và lực có thể tính ra đơn vị đinh ốc, giống như kiến tạo cây gỗ, những tiết diện cây to, nếu dùng dây, thì sẽ làm cho mối nối trở nên to lớn gổ ghề, nhìn vào chỉ thấy toàn dây, ảnh hưởng đến mỹ thuật. Dùng kim loại, cho công trình có tính cách lâu dài bền vững, tu bổ dễ, duy trì nối kết sắt dễ hơn, chỉ tăng xiết ốc. Ngoài ra, khi cháy, mối nối không bị bung ra rất nhanh như mối nối dây.

.
.
Trước khi bắt đầu làm mộng nối, phải hiểu kiến tạo, sức chịu đựng, các loại lực tác dụng, mà chọn mối nối cho thích hợp, nguy hiểm là chọn ngược loại nối kết, thí dụ loại chịu lực nén, thì dùng cho loại lực kéo và ngược lại. Mối nối cần phải chắc như thế nào, giản dị, hay liên tục, hay 100% chuyền lực, 100% moment connection, phải hiểo rõ về kết cấu, kiến tạo.
.

.
.
Tài liệu từ cuốn sách: cẩm nang về kiến tạo tre, của Oscar Hidalgo kts, viện đại học quốc gia Colombia. Thích hợp cho loại tre to, trung bình 10cm đường kính, tre Guadua của Colombia, nam Mỹ. Đại khái bên trên nói về, dùng tre khô, không tươi, tre sẽ rút thể tích khi khô, nên dùng loại cột dây phải coi chừng sẽ bị lỏng theo thời gian, không đóng đinh vì tre sẽ bị bể nứt, cắt tre tại mắt, cho không bị bể cạnh khi làm cột.
.
.


.
.
Loại tre thân to, dùng các mộng nối giống nhu cây gỗ, loại tre to khi ghép chồng lên, sẽ không thuận tiện cho những phác họa nào đó, vì quá cồng kềnh.
.
.

.
Ghép tre, bằng cách cột dây.
.
.

.
.
Những thân tre to, được nối bằng bù long, đinh ốc, siết lại. Nơi mắt tre nối được khoan lỗ, bơm hồ xi măng kín bên trong ruột. Kiểu này cho kiến trúc lâu bền, và dễ thích hợp ở xứ mỹ, đòi hỏi phải có tính toán kết cấu ra từng con số toán học, nguyên tập tính toán phải nộp cùng với hồ sơ xin phép, may ra mớí được có giấy phép xây công trình tre, mới được xử dụng cho công cộng hay tư nhân. Các công trình mỹ thuật, điêu khắc, sáng tạo vì mỹ thuật thì có thể dùng dây nối, không cần chứng minh tính toán. Luật lệ xây cất mỗi nơi khác nhau.
.
.

.
.
Với thân tre nhỏ, ghép tre chồng lên nhau, mối nối dùng dây kẽm, quấn xiết lại, sau thời gian phải đi kiểm soát tre nứt, và thay mối giây nếu cần. Hình trên là bê trong nhà phơi lá thuốc lá của người Nam Dương, Indonesia ở Bandung.
.
.
.

.
.
nối tre bằng dây, những người đi Hướng Đạo, Boy Scouts khá rành về nút dây, và trong những sách cẩm nang hướng đạo toàn thế giới có đầy đủ về những nút dây dùng để cột những thân cây tròn.
.
.

Eiffel bamboo tower in Indonesia, 1890's .. tháp tre Eiffel ở Indonesia, những năm 1890

.
.

.
.

thư gửi những người bạn kiến trúc trẻ ..

  .
.
Thư gửi những bạn kts trẻ mới quen, 
.
 

Tre đã có từ ngàn xưa, chung của nhân loại, chứ nào của riêng ai, kiến thức cũng vậy, nhìn chung quanh để học hỏi những gì đã có, sau đó thêm sự suy nghĩ của mình vào. Càng học nhiều càng thấy mình biết ít, càng biết nhiều thì càng trở thành khiêm nhường, như vậy thì mới dễ hấp thụ cái hay hơn. Còn chưa biết nhiều mà tự mãn và khoe khoang thì sự hiểu biết chỉ nhiêu đó thôi.
Hiện thời thi tôi nghiêng sở thích tre về chiều hướng nhân bản tình người, tre cho người nghèo hơn, nên đôi khi nhìn vào thấy nó tầm thường. Tuy nhiên với ít mà làm ra được nhiếu, cái đó mới khó, chi với ít tiền mà làm ra bữa cơm ngon thì đầu bếp phải giỏi lắm, còn thật nhiếu tiền mua sơn hào hải vị, thì chưa ai nấu ,hi hi, ăn sống cũng quá ngon rồi.

Nhớ hồi đi học KT tại Mỹ, thấy mấy lớp nhỏ, có hai bài thực tập:

1. thả trái trứng tứ trên lầu, 3 từng cao, làm sao cho trứng đừng bể, cấm thả dù. sau đó những ai không bể trứng, mang cân vật liệu, và thể tích, 3 chiều, chia ra tỉ số, coi ai ít dùng vật liệu nhất, nhẹ nhất, dùng thể tích nhỏ nhất thì coi như giải pháp hay nhất.
2. Thực hiện một mô hình bằng cây theo tỷ lệ, môt cái cầu nhỏ, rồi cho chịu lực, kéo xuống ở giữa cho tới khi gẫy. Sau dó mang cân trọng lượng vật liệu mô hình cùng sức chịu đựng. Mô hình cây cầu nào có tỉ số chia lớn nhất (sức chịu / trọng lượng) là giải pháp hay.

Đó chỉ là sự so sánh tương đối, trao đổi kinh nghiệm, chia xẻ những giải pháp khác nhau cho một vấn đề, nên càng nhiều đồ án , phương án khác nhau thì càng hay. Chứ còn trên dưới chỉ có một giải pháp thì qúa buồn tẻ, sự nghèo nàn trên ý tưởng sáng tạo.

Còn thực tế ngoài đời đó là sự lựa chọn vật liệu, phương pháp, cách theo đuổi riêng của từng kts cho công trình của mình, chỉ có một cái đinh, một con ốc, dùng chỗ nào cách nào tuỳ ý tác giả. Ngoài ra, giá trị nghệ thuật, bố cục, cũng là điểm chính của kts, chữ Art nằm trước chữ Technic … hợp thành Architect. Ngoài ra kỹ thuật, còn là phần vụ chính của những ngưởi chuyên môn khác như kỹ sư kiến tạo, để họ lo cho. Chỉ cần yêu cầu kỹ sư kiến tạo: “đây là mối nối bằng tre, yêu cầu ks làm mộng nối cho tôi, trong gìới hạn giá như vầy, rồi để tôi coi có đẹp, có hợp mỹ thuật chung của công trình hay không.

Thỉnh thoảng kts, nên bước qua lãnh vực kiến tạo, kết cấu vào chi tiết cho vui và kiểm soát tính mỹ thuật, đó chỉ là tài vặt thôi … nghệ thuật vẫn là tài chính yếu của kts. Còn quên nghệ thuật, vùi đầu quá nhiều vào chi tiết, thì biến dạng thành kỹ sư.

.

Cái khó nó bó cái khôn, trong khó khăn mà khôn được thì hiếm lắm, cái gì hiếm thì mới qúy. Nhiều người nhìn giá trị công trình chỉ ở một chi tiết như một người thợ, kts nên nhìn nguyên công trình như một giá trị đồng điệu gìữa nghệ thuật, giá trị kinh tế, tiếp nhận của quần chúng, thân thiện hòa đồng với môi trường sống, kts là người viết nhạc, nhạc trưởng, không nhất thiết phải tìm sự thỏa mãn dưới con mắt, thính giác của một nhạc công.
.
.
duongtiden, duongtiman, tmddesign.
.

geodesic bambu dome from India.. vòm cầu tre của mấy anh Cà Ri Cay Ấn Độ ..

  .
.
geodesic bamboo dome from India.. vòm cầu tre của mấy anh Cà Ri Cay Ấn Độ ..
.

.
coi mấy anh Cà Ri Nị, Ấn này coi thế mà hay, chuyện anh nhà nghèo lo học hỏi kiến tạo tre ứng dựng ra nhiều cái cho dân nghèo hay thiệt, có nhiều trung tâm nghiên cứu tre, phát triển nâng cao đời sống người nghèo hơn là dùng tre làm chỗ ăn chơi, khoe của. Mấy anh Ấn nghèo, mấy anh Bangladesh nghèo dùng tre tình nghĩa hơn, rất là nhân bản hơn cho người nghèo, có những trung tâm quốc gia nghiên cứu tre để cải thiện người dân xứ họ ... cảm động thiệt nhe ... cái hay là ở chỗ không có gì nhiều, thật giản dị, thật dễ, không cầu kỳ, liên kết ra công trình tre cho người nghèo ...trường học nghèo.
Tui phải vô lên hình to hơn, coi mấy anh cà ri nị nào làm cái mối nối liên kết coi bộ hay, hình như làm từ lon sắt phế thải từ các quán nhậu nhà hàng sang trọng vứt ra hẻ, trên đầu dân nghèo. he he , nói chơi vậy chứ người Ân Độ cũng đầy humanity, nhân bản, biết lo cho người nghèo. Một bên có bom A, H, phóng hỏa tiễn lên trời, một bên nghiên cứu tre cho nhà nghèo. Còn tre của nhà giầu thì có rất nhiều kts xếp hàng xin việc vẽ cho.
.
.


.
.

.
.
duongtiden, duongtimam, tmddesign, bamboo dome .
.

té re là mình đã có kinh nghiệm với tre từ khi bé tí teo ..!! . my bambu experiences ??

  .
.
unbelivable !! I had bamboo experiences since I was a kid .. ??? just kidding !!
.
.

.
.
té ra hồi nhỏ, siêng năng và chịu khó thiệt, thay vì chơi video game thi lại vô rừng chặt tre đi làm nhà, ngu thiệt, ui bàn tay nhỏ tí của tui, tẩm ướt dây thừng, thắt chặt từng cái nút dây, tới chừng dây khô nước, trời ơi nó chặt làm sao gỡ không ra, không lẽ lấy dao cắt dây ... nói vậy, chứ giờ già rồi vẫn còn nhớ cách cột dây ... he he ... nhắm mắt vẫn cột được ... he he ba sạo ...
.
.

.
.
Đội Hổ, Thiếu Đoàn Lê văn Duyệt, Đạo Tân Bình, Châu Gia Định, Hướng Đạo Việt Nam.
.
.
duongtiden, duongtiman, tmddesign, tmd bamboo.
.

bamboo house .. nhà tre tiếp tục

  .
.
bamboo house .. nhà tre tiếp tục
.

.
the bamboo dome house. The round low wall is the straw bale with bamboo stick pins inside, or, bamboo posts with straw-mud-earth system wall. The round roof above is the bamboo stick dome frame inside, using the short poles with simple metal hub connectors, the 5 or 6 way connection. Smaller bamboo sticks are woven all round, then a heavy thatch roof is applied above. The end of thatch will be neatly trim as same as the famous England roof. Few roof dormers, central ventilator hub with a center sculptor like, wind vent, and all the lower wall windows, door are in a natural ventilation system, without an electric air condition. Thick walls, thick thatch roof provide good insulation from heat.

The high clearance available by the bamboo dome system, allow a second floor is added with a small deck under a light roof, bringing more natural light and fresh air inside.

All the bamboo decoration, all trellis, post, beam of bamboo are treated by a natural method, and painted for longevity.

A low cost system of construction in reducing the carbon foot print, reducing used energy, using sustainable nature materials.
.
.

.
.
nhà tre vòm cầu này có một hệ thống vòm mái dùng những thân tre nhỏ và ngắn mà những kiến tạo khác không dùng, vòm cầu mái có những mối nối giản dị bằng sắt, sẽ cho thấy trong bài khác. Mái sẽ được phủ rơm thật dầy cạnh cắt thật thẳng như những mái nhà rơm nổi tiếng của xứ Anh. Tường tròn dấy bên dưới là trường rơm với tre cốt bên trong, hay là tường cột tre với rơm-đất trộn chung nén lại.
Những khung cửa sổ trên mái, khung khe gíó ở giữa mái với tâm điểm là quạt hút gió, sẽ cùng với những cửa sổ, cửa ra vào bên dưới tạo thành hệ thống thông gió thiên nhiên, không cần tới máy lạnh.
Nhở hệ thống mái vòm, dùng rất ít tre, ít vật liệu và cho một khoảng trống cao, một từng nhà được thêm vào, với ban công phiá sau có mái nhẹ bên trên. Khoảng trống này lấy ánh sáng thiên nhiên và thêm thông thoáng cho ngôi nhà.
Những thân tre bên ngoài, cột mái đà tre, được tầm chất chống mưa nắng, sẽ được sơn, và tu bổ, thay thế theo định kỳ.
Nhà tre, vòm mái rơm, dùng vật liệu thiên nhiên, dùng ít vật liệu qua hệ thống mái vòm, dùng đất, rơm những vật liệu thải ra từ nông nghiệp, không dùng nhiếu vật liệu với quá trình sản xuất bằng năng lượng cao, sẽ không cho ra nhiều thán khí thải, làm ô nhiễm môi trường sống. Hy vọng, nhà tre này sẽ thật sự là xanh, thân thiện với môi trường sống, hơn là những lời nói suông, nhuộm đầy mầu xanh.
.
.

.
.
duongtiden, duongtiman, bamboo house .
.

tre vuông .. square bamboo

  tre vuông
lược thuật lại bài trước : square bamboo.
tác giả bài trước, nghe người ta nói có tre vuông và đại khái làm sao có. Khi thấy một đoạn tre vuông bán tới 150 usd, ông ta không muốn phí tiền mua nên thực tập làm tre vuông.
khi măng mới trồi lên thì đóng một khung cây, bọc chung quanh măng, khi tre lớn lên sẽ phình kín khung gỗ vuông, mọc cao lên, cái khó ở đây là chọn cỡ khuôn sao cho vừa, chật quá thì tre méo mó, rộng quá thì không vuông.
Khi nào thì gỡ khuôn, gỡ trễ thì tre không khỏe mạnh cao lớn, gỡ trễ thì vẩy tre tại mỗi lóng không rụng, không tốt. Khi tre được gỡ khuôn thì có mầu vàng nhạt vì không ra nắng, dưới ánh sáng mặt trời sau đó thì chuyển qua mầu xanh tươi.
Ông này áp dụng thực tập vào loại tre moso. Làm ra được 20 khúc tre ngắn, chừng 10, 15 cm, bán hết, trung bình từ 60 tới 100 usd một miếng.
Các bạn ở VN, thử đóng khung vuông vào tre lồ ô thử coi, cắt khúc ra bán cho du khách, mỗi khúc tre vuông khô để bút là chừng 20 usd, bán hết ngay .
.
duongtiden, duongtiman, tre vuong, tmddesign.
.

thuyền trưởng của tôi đang ghé bến SG ..my captain, PHD

  .
.
thuyền trưởng của tôi đang ghé bến SG ..my captain, PHD
.

.
today, in mails, I got the pictures of my dear captain PHD from Saigon .... all the memories suddenly come back filled my heart. See you with your portrait, a gift from Vo thanh Lan, in that moment Le Thanh picture comes back, all the way on the other side of the earth, the day that we pulled her framed picture back from the Indonesian .... I bring my old jean hat out, it still fit my coconut head. I close my eyes, thinking of you and things in the past. A half of our time is passed ... I still have the hat that I sew it up by myself. The hat from a pair of jean legs from a F5E pilot friend in Texas, the jean came to SG, I cut it and sew myself a hat . One cold dark rainy night, I rode a bicycle chasing you to the Le thanh grave, something beat me up in the face and took the hat ... on the way riding the bicycle back out, I found a bamboo tip that scratch my face still had my hat hung on it ... I brought the hat back in Texas, one hot summer day, in 87, I painted a house for friend and wearing this hat, then it touched the dark brown paint, the stains now are permanently on it ..
I have worn it, my girlfriend wore it for a while, I took it back, go on the sea with you. 33 years later, I wear it now, close my eyes, thinking of you, this moment, I know LT is still with you, I don’t know if you find the way back to her grave or not . This hat, once were wetted by the rain mud around her grave, wetted by the sea, wetted by the sweat of many close people in my life ... now wearing this hat, I closed my eyes ... all the past comes back .. I still remember you wearing the head white band, holding her picture frame ... walked in front her coffin ...
many pictures, one hat ... this hat is still in my life .
.
.

.
.


.
.
the sail boat, I drew by a Rotring pen with the Pelikan ink, is still shown on this hat ... it will never fade with time ... many sewing threads are long gone .... fading with time ... one day we all be faded ..

.
duongtmd, duongtiden, tmddesign .
.

straw bale house, could be big & expensive .. nhà rơm cũng rất sang trọng

  .
.
straw bale house, could be big & expensive .. nhà rơm cũng rất sang trọng
.
.

.

.
.

.
architect: Jack Thomas Associates . Location: Northern Utah. 3000 sf
.

.
.

.
.

.
.

.
.
duongtiman, duongtiden, tmddesign, strawbale house . Tien Duong, AIA .
.

green living roof ... mái nhà xanh cho VN

  .
.
green living roof ... mái nhà xanh cho VN
.

.
Mái nhà xanh cho VN,
.
Ở SG hay HN thì mùa đông không có lạnh đến độ hơi ẩm đọng trên trần nhà nhỏ giọt xuống, nên không cần chất cách nhiệt. Tuy nhiên nếu có thì vẫn hơn, tiết kiệm được tiền chạy máy lạnh. Mái xanh có thêm lớp đất trên mái, cũng trở thành một chất cách nhiệt, giảm bớt sức nóng xâm nhập xuống dưói nhà.
Từ trên đan bê tông mái được đồ nhựa đường nóng, đan này nên có độ dốc, ,25/12 để cho nước thấm xuống chầy qua một bên. Trên lớp nhựa đường nên cónhững tấm ngăn cách, độ cứng đặc cao để đừng bị đè bẹp xuống, ở VN, không biết những miếng ngăn này là loại như thế nào. Mục đích miếng ngăn là để bảo vệ lớp nhựa đường, không cho vật nhọn làm lủng lớp cách nước này, trong khi kiến tạo, như làm rớt dụng cụ nhọn xuống hay đi lên trên. Lớp ngăn này lại không đuợc rã mục vì hơi ẩm, bên Mỹ thì có sản xuất, gọi là sheathing sheet hay board. Ngoài ra trong mái xanh, lớp ngăn cách, lớp đệm này có thể làm luôn thành một lớp chống rễ cây, rễ cây sẽ không thích những thành phần hoá học nào đó trong lớp ngăn, làm cho rễ đi ngược lên.

Trên lớp ngăn cách này, trải vài lớp nylông, plastic dầy để giữ hơi ẩm nước đừng di xuống dưới. bên trên là bắt đầu lớp đất trồng, lựa chọn loại đất, pha trộn thành phần đất, cát, và những chất đạm , chất dinh dưỡng cho cây cỏ rau, và làm sao cho trọng lượng nhẹ, càng nhẹ càng tốt, không làm nặng mái, trải lớp hột mốp nhỏ xuống trước, cho xốp, nước dễ thoát ra, không bị ngập lâu dài.

Chung quanh bờ đất trồng cây này, xây gạch chận, và có những lỗ lưới cho nước dư thoát ra, nhưng vẫn giữ đất ở lại, chung quanh có mương , máng xuối, để nước mưa chẩy đi. Nói chung, phải tính trọng lượng nước mưa thấm, đất và cây bên trên để tính toán ra sức chiụ của mái mà kiến tạo chịu lực cho đúng. Dĩ nhiên là mái xanh sẽ tốn kém hơn, bên trên trồng cỏ, hay hơn là trồng rau để mà ăn, trồng hoa cho chim chóc có thức ăn. Dùng những nướcđã xử dụng trong nhà của đời sống hàng ngày , mang lên tưới, như vậy bớt thải nưóc xuống cống rãnh hay vào trong những nhà máy xử lý nước thải.
.
Giản dị hơn nữa, là cứ để những chậu cây, chậu đất lên mái nhà mà trồng hoa quả, rau, như vậy cũng được, nhưng sẽ tốn công săn sóc và tưới nước hàng ngày. Nên để những chậu cây to , dưới đà và cột, coi sức chịu đụng mà để chậu cây lên, nếu là nhà cũ, không tính toán có cây lên từ đầu. Lâu lâu nên thay dổi vị trí cây chậu, cho đan bê tông ở bên dưới không bị ẩm một chỗ quá lâu , có thể thấm nước xuống nhà, tốt nhất là kê hổng chậu cây lên trên bằng những miếng gạch mỏng.
.
.

.
.
duongtiden, duongtiman, tmddesign.
.

common commercial roof in US .. những mái nhà thương mại ở Mỹ

  .
.
common commercial roof in US .. những mái nhà thương mại ở Mỹ
.
Những loại nhà khác nhà ở, như thương mại, xưởng, kho, trương học, với kiến tạo nhẹ, thường dùng mái sắt dập dập khuôn (metal deck) trên những khung sắt vì kéo mái (metal joist). Tùy theo cách dùng của từng loại nhà, má mái nhà phải có độ chống cháy khác nhau, như mái 1hr, 2hr, tức là mái có độ chống cháy 1 giờ, 2 giờ, thì những vật liệu phí dướ mái phải khác nhau.

Built up roof, giản dị là loại mái trải giấy dầu tẩm nhựa không thấm nước ra, sau đó nấu nhựa đường nóng đổ lên trên, làm 3 lớp như vậy, là thành một lớp mái chống nước. Tuy nhiên với mái dốc thì không hạp lắm, vì dưới nắng mặt trời nóng, nhựa có thể từ cao chẩy xuống thấp. nên có loại mái nữa là mái cao su ( membrane roof) gống như ruột cao su bánh xe. Trải xuống miếng cao su rộng lớn, dán xuống mái, chỗ cạnh nối thì được hơ nóng, ép ủi dính lại, cũng giống như vá ép ruột xe cao su. Nói tổng quát là cao su theo tính đàn hồi, chứ thực ra hơi phức tạp, gồm nhiều chất hóa học khác nhau.
Thường thì mái nhựa hay cao su không thể dán hay đổ nóng ngay xuống mặt chất cách nhiệt, Nên có những miếng đệm, hay miếng ngăn, làm bằng các vật liệu sợi từ các vật thải ra từ các sản phẩm kiến tạo như cây, gỗ, sợi cây ..nhữngmiếng ngăn này, có độ dầy đặc (density) cao để có thể bước lên trên mà không bẹp.

Còn thì những miếng ngăn, những miếng cách nhiệt, mốp, được bắt vít xuống sàn mái sắt cho gió không thổi bay đi.
.
.

.
popular roof system with metal joists in non-resident buildings
.
.
duongtiman. duongtiden, tmddesign .
.

common residential house roof in US .. mái nhà ở thông dụng ở Mỹ

  .
common residential house roof in US .. mái nhà ở thông dụng ở Mỹ
.

.
Mái nhà ở, thông dụng ở Mỹ

Trong loạt bài về những bề mặt xanh vửa rồi, chi tiết kết cấu của mái xanh ở Mỹ, có vẻ hơi khó hiểu cho các bạn nhỏ đang học KT ở VN. Tui có ý viết thêm loạt bài về mái nhà ở Mỹ, từ nhà ở thông thường, đến những nhà thương mại lớn. Khi hiểu loại mái thông thường như thế nào, rồi thì chuyển qua mái nhà xanh. Như vậy dễ hiểu hơn. Mái xanh phải nằm trên một mái nhà thông thường hợp luật lệ xây cất trưóc.

Có lẽ, sẽ viết dài dòng một chút, bàn một chút, cho hiểu luôn luật lệ xây cất ở Mỹ, rất nhiều thứ luật, dầy vài trăm trang là thường, có khi thay đổi theo thành phố và tiểu bang. Mỗi loại kết cấu, kiến tạo, loại nhà, loại xử dụng, luật đều khác nhau. Sống với luật lệ qúa phức tạp lâu qúa, đâm ra quen. Chỉ có cách duy nhất là chấp hành mà thôi, luật thì được hiểu khác nhau tùy theo cách diễn giải, luật thay đổi theo năm tháng, nên hầu như mọi người đều có thiện chí, tuân hành đầy đủ, chứ không tìm cách ăn gian, hay hối lộ để đuợc bỏ qua, vì hậu qủa đến sau đó, không đáng để cho một ai muốn vi phạm luật. Thiệt hại về tài chánh, nhân mạng, và trách nhiệm cho những người trong cuộc sẽ rất cao. Nói chung, đòi sống giáo dục, quan niệm nhân bản trong xã hội cao hơn. Nếu từ VN qua, sẽ thấy khó mà đủ hiểu biết, tuy nhiên nhập vào đòi sống KT Mỹ lâu sẽ quen đi, và sẽ cảm thấy khó chịu với đời sống KT tại một xứ chuyên ăn gian, hối lộ, không tuân thủ luật pháp .

Mái nhà đấu tiên, giản dị là mái nhà ở. Thường là mái nhà dốc. Luật đầu tiên là chỉ có một vài vật liệu lợp mái được cho phép xử dụng, độ dốc mái bắt buộc cho từng loại vật liệu như thế nào. Vật liệu lợp mái, phải được sản xuất như thế nào, theo viện định chuẩn như thế nào, luật tính tới tùng cái đinh đóng mái, loại nào, số mấy, khoảng cách bao nhiêu cm , và sẽ có người đến kiểm soát, phải trả tiền cho họ. Xây cất cũng lạ kỳ, thường là do nhà thầu xây, nhà thầu sẽ không dám ăn gian, vì sau này tìm ra, làm không đúng luật thì nhà thầu phải đền bù, phá sản thi công ty bảo hiểm trả, không có bảo hiểm, thì không được làm thầu. Cái vòng tròn, tự nhiên mọi người sẽ kiểm soát nhau, không ăn gian. Nếu thanh tra của thành phố ăn gian, thành phố sẽ bị thưa và bị bồi thường sau này. Hệ thống toà án, thì hoàn toàn độc lâp với chính quyền thành phố, không ai kiểm soát được tòa án, Tư pháp nằm trong hệ thống dân quyền thứ ba, hoàn độc lập với chính quyền. Dài dòng một chút, nhưng nó dính vào đời sống hàng ngày, nên không có chuyện ăn gian lặt vặt, đút lót ăn chận trong đời sống hàng ngày về chuyện xây cất. Nên ảnh hưởng đến chuyên môn KT, ảnh hưởng đến bản vẽ chi tiết KT.


.

.

.
.
.
Tổng quát thì 95% nhà ở tại Mỹ, làm bằng cây, hầu như không có xi măng hồ gì hết từ phía trên nền nhà. Ngay cả nhà bọc gạch, gạch cũng chỉ là bọc bên ngoài làm da vách thôi chứ không hề chịu sức gì hết, tường cây chịu sức, rồi mái nhà dựng bởi sườn nhà là những khung cây 5x15, 25 cm. đặt cách nhau chừng 60 cm. Khác với VN, nền mái nhà là những miếng ván ép đóng kín trên khung mái, ngày xưa chưa có ván ép, thì trên sườn mái là những cây ngang nhỏ gọi là batten, đóng cách nhau chừng 20cm, rồi lợp mái lên trên. Sau này có ván ép, thì mái được bọc kín tạo ra một mặt kết cấu ngang, chiụ sức liên tục, chống lại sức xô đẩy ngang, làm cho nhà vững hơn, gọi là horizontal structural diaphram .
Khác biệt thứ nhì với VN, là lớp mền cách nhiệt, làm bẳng sản phẩm từ dầu hỏa ra, kéo mỏng, xốp thành như bông gòn, hay kẹo bông gòn như VN, co dãn như bông gòn, chất cách nhiệt này dùng để chống độ lạnh và hơi nóng thấm vào nhà, mùa hè thì nóng hơn VN, mủa đông thì đông nước đá lạnh bên ngoài, nên nhà đuợc bọc chất cách nhiệt kín từ vách, lên mái, và cả nền nhà nữa, như cái thùng nước đá bên VN.
Bên trên lớp ván ép, bây giờ bắt đầu lợp mái, đấu tiên là lóp giấy dầu tẩm nhựa đưòng, felt paper, có hai độ dầy khác nhau, xứ lạnh nhiều dùng giấy dầy hơn vì mùa đông bị phủ tuyết bên trên. Lớp giấy này, giữ nưóc thấm qua chẩy xuống thấp, tuy nhiên vẫn để hơi không khí thoát đi qua được. Bây giờ là lớp mái, thông dụng nhất là mái asphalt shingle, làm bằng giấy ép lại, tẩm nhựa đường, không cứng, mềm dẻo tuỳ theo nhiệt độ, bên trên mặt ép những hạt đá vụn nghiền nhỏ ra, cho mầu đá lên trên, mỗi miếng chừng 30cmx80cm. rất thông dụng ở Mỹ. Tuổi thọ chừng 15, 20 đến 30 năm mới phải lợp lại mái, tùy theo giá tiền.

Ngoài ra thì còn mái kim khí, mái tôn và mái ngói. mái ngói thì sườn nhà phải chịu nhiều sức nặng hơn, hai loại mái kim khí, và ngói thi bền hơn và chống cháy lan từ bên ngoài hiệu qủa hơn, và dĩ nhiên, giá tiền mắc hơn.

Thường mái nhà, được nhà thầu và công ty vật liệu đảm bảo chất lượng và kỹ thuật lơp mái, không thấm nước, nếu bị thấm, thường là do chi tiết cách làm những mối nối của mái, hay những nơi có máy móc, ống thông hơi thoát ra khỏi mái, bị vẽ sai do kts, hay thực hiện sai do nhà thầu.
.
Một điều nên biết ở đây là chất cách nhiệt, insulation, cần phải có để vào mùa đông hơi lạnh không thấm xuống mái, và hơi nóng sưởi không bị thoát nhanh ra ngoài, đỡ tốn tiền sưởi, và một điều nữa là tránh hơi nước đọng lại dưới mái nhà và rớt xuống sàn nhà. Hiện tượng này gọi là condensation, toát hơi ẩm thành nước, giống như ly nước đá lạnh ngoài trời ấm sẽ đọng nước bên ngoài thành ly, làm ướt ly nước.
.
.

duongtmd, duongtiden, tmddesign . noi chon tmd .
.

bamboo earth bale wall house .. nhà tre vách đất tường rơm

.
.

.
.

.
.

rural auditorium .. hội trường miệt vườn

  .
.

.
.
rural auditorium .. hội trường miệt vườn
.
.


.
.
.

.
.
duongtmd, duongtiden, tmddesign, Vietnam motif .
.

straw bale construction pictures, hình ảnh kết cấu nhà tường rơm

  .
straw bale construction pictures
.

.

.
.

.
.

.
.
duongtmd, duongtiman, tmddesign, strawbale building construction.
.