kiến trúc mất dậy..!!!

  .

.
Những đường nét kiến trúc mất dậy, tự mất dậy, tự làm nhục mình mà không biết .. tiên học lễ, hậu học kiến trúc …

..
Tôi tu trên núi Utah, năm ngàn bộ cao trên mây trời băng giá, cũng 6 năm. Mỗi tháng xuống núi, về LA, ghé Little Saigon ăn uống, đi chợ, dọc đường 15 gió bụi, nửa đường trở về, lại ngừng ở Las Vegas ăn uống thả cửa. Tôi không đánh bài, nhưng thích ngừng ở đây coi kiến trúc, mọi kiểu trên thế giới, thu nhỏ lại, mang về Vegas, nơi vui chơi, cờ bạc, càng kỳ lạ, càng ăn tiền. Giữa sa mạc mà có nước, có biển, có tuyết, có tất cả những gì không ngờ được, là ăn tiền. Nhưng LV có cái gìới hạn của nó. Tôi cũng có làm hai project ở đây, không phải sòng bài, mà là hai cái Clinic, Y viện.
.
Vegas, có cả tượng nữ thần tự do từ New York về, có cả tháp Eiffel từ Paris qua, Pyramid từ Ai Cập tới … những cái đó mang tính cách vui đùa giải trí thôi và lạ lùng, nhưng không có làm phiền ai, đùa gìỡn với ai, với dân tộc nào.

.
LV không mang biểu tượng tôn giáo vào sòng bài, không mang biểu tượng lịch sử đi làm sòng bài. Không dùng tiêu biểu văn hóa, đặc thù của một dân tộc nào vào diễu cợt, cho dù ở cái chốn ăn chơi, cờ bạc sa đọa như Vegas, thì làm gì còn hạn chế đạo đức. Nhưng Las Vegas không có lấy Chùa Một Cột ra làm cái sòng bài, không có lấy đền thờ Phật của Tây Tạng, của Nhật, của Trung Hoa hay Ấn Độ ra diễu cợt làm sòng bài, chỗ cưởi truồng …
.
Vậy mà cùng khỏang thời gian đó, những năm cuối 90’s, ghé ngang qua Little Saigon ở Cali nhiều lần, thấy có cái dự án làm cái cầu băng qua đường, giữa hai khu phố VN, rất sầm uất buôn bán nhộn nhịp, nên khi băng qua đường là trở ngại, mất thời giờ cho người và xe chạy cỡ 60 km/h. Có một người VN, học KT tại Mỹ, lúc đó chưa biết có bằng hành nghề kts chưa, đưa ra dự án, kt VN, vẽ theo kiểu chùa Một Cột và chợ Bến Thành, phần dưới, một đầu là cầu tiêu, là nhà iả, nhà đái theo danh từ của VC, đường nét đậm đà dân tộc VN, chợ Bến Thành thì không sao, còn chùa Một Cột !!!!!

Mang chùa ra làm cầu tiêu công cộng, đúng là một tên con nít mất dậy vô giáo dục học KT… hết ý kiến. Mọi người nghĩ sao ??? nếu thằng Mỹ mở sòng bài, vẽ kiểu y như chùa Một Cột, đặt tên: Một Cột Pagoda Casino .. đó là một sự sỉ nhục văn hoá, tôn giáo cho người VN. Còn người VN nghĩ sao khì đặt tên: Phở chùa Một Cột, Bánh cuốn Chùa Một Cột, ở VN có ai làm chuyện vô học mất dậy như vậy hay không.

Đâu phải, cứ KTVN là cứ mang Chùa Một Cột vô, mang đền đài cung điện, biểu tượng, văn học, lịch sử của VN vô thương mại một cách mất dậy, vô học như vậy. Kiến Trúc dân tộc có cái tôn ti trật tự của nó… không phải làm cái gì cũng mang bàn thờ dân tộc, tổ tiên ra kê tủ đứng thương mại vô học mất dậy vào. Không lẽ khuôn dạng kt dân gian VN chỉ có chùa và chùa, kt tôn giáo thôi sao ???

Chưa kịp chửi cái cầu tiêu, cầu băng qua đường, một đầu là chùa Một Cột miền bắc, nối đầu kia là cái chợ Bến Thành miền nam, chùa nối với chợ, cầu tiêu, nối cầu băng qua đường, nối văn hoá dân tộc, kiến trúc VN, thật là mất dậy, và bỉ ối cho những tên vô học.. vậy mà báo chí lúc đó không ai lên tiếng, sau đó thì không có tiền nên dẹp bỏ.
.
Gần Văn Miếu ở Hà Nội, có cái hotel nhỏ, mặt trước chơi ngay cái khuôn dạng ô tròn với đường chéo của Khuê Văn Các, nơi dựng bia tiến sĩ, văn học dân tộc, thì trăm mét cách đó, cái khách sạn, người ta dẫn nhau vào chơi bời cũng có cái khuôn dạng văn học đó, qua đường nét hiện đại, hạ nhục văn học, văn hóa VN.

Thời xưa, cấm được đụng tới những biểu tượng của Vua, Hoàng Tộc, của tôn giáo, cấm dùng tên lộn, gọi là phạm huý. Kiến Trúc cũng vậy, không ai mang bàn thờ tổ tiên ra để thờ ngoài cầu tiêu. Người VN thì còn phải biết những điếu đó hơn ai hết.

Năm 89, 90, tôi làm cái project, làm lại toàn khu trung tâm thủ đô Jakarta của Indonesia, hãng kt Mỹ RTKL làm project này, chúng tôi muốn có đường nét kiến trúc dân tộc Nam Dương, nên đều nghiên cứu đầy đủ KT cổ truyền của xứ này, và tránh nhất là không đụng đến KT tôn giáo, tôn nghiêm, hay những biểu tượng lịch sử, những khuôn dạng KT đó có chổ đứng đúng chổ ở những KT tôn giáo hay quốc gia của họ, còn hotel, shopping center, hội họp thương mại, gia cư, thể thao chỉ dùng những khuôn dạng KT thông thường, dân gian, chứ không có mất dậy và vô học, lấy những biểu tượng cao qúy KT dân tộc Indo bỏ vào cái hotel làm ăn, thương mại.

Ở VN cũng vậy, người VN vô học mất dậy, lấy những biểu tượng cao qúy của dân tộc ra làm thương mại: bánh bao chuà một cột !!!! cà rem trấn quốc !!! bánh trung thu hùng vuơng !!!! cái đó là thơì xưa bị mang ra chém ngay … chém treo ngành .. tưởng tượng cái này : thuốc chuột đền hùng ??? mắm tôm chùa trấn Quốc .. có chịu mùi được không ???

Ở VN, cũng có những tên kts mũi lõ chính gốc vô VN làm thuê, mang đầu đao, đầu cong mái chùa tôn kính vào làm mái khách sạn, trong đó ăn nhậu thịt cá, nhẩy đục và hát ka rao ô kê … có khách sạn mang đường nét đền Hùng không … hết chuyện, những tên kts ngoại bang được người VN mướn, trả tiền để đùa gìởn với văn hoá, lịch sử dân tộc VN, mang ra làm thương mại, rất ư là mất dậy và hết thuốc chữa …

còn ngược lại, để trả thủ dân tộc, nhà nước VC thì rất yêu thích, bắt chước kiến trúc cổ điển thực dân, lấy nhà tây mủi tẹt làm công sở với cái mái mansard giả cầy, ý wên giả cổ điển tây thực dân … he he đuổi nó đi rồi, 50 năm sau mới nô nệ bắt chước được những cặn bã KT của nó .. VC thích làm, thích ở nhà tây lai mũi tẹt để giựt cầu đến thế .. thất học đến như vậy là cùng, tiên học lễ, hậu học làm VC, Very Chic people
.

.
.


.
trụ sở ở góc đường, hông có gỉả cổ, tường ngoài bọc gạch và kiếng, hơi mắc tiền so với VN, One Sandy Center, Utah, USA.
.
.